Kanban

System Kanban został zapoczątkowany w japońskim koncernie Toyota. Oznacza ona z japońskiego: kartka, etykieta, naklejka. System ten wykorzystuje zasadę ssania i stosuje dwa rodzaje kart: ruchu - wywołują one przemieszczenia jednego standardowego pojemnika z gniazda nadania (wytworzenia) do gniazda odbioru (wykorzystania), produkcji - sygnalizują konieczność wyprodukowania w ustalonej ilości (w gnieździe nadania) części (podzespołu), której dotyczą. Karta ta musi zawierać szereg informacji: kod identyfikacyjny karty i części, miejsce stosowania, standardową ilość.

Od lat termin Kanban jest synonimem nowoczesnej, japońskiej organizacji produkcji. W istocie jednak Kanban to jedna z metod zarządzania produkcją, a dokładniej metoda kontroli produkcji i jednocześnie składowa jej operatywnego planowania (zwłaszcza rozdziału zadań produkcyjnych) w systemie Just in Time. Zaliczana jest do grupy systemów planowania i sterowania produkcją określanych mianem 'ciągnąć'.

Kanban kojarzy się najczęściej z tzw. Systemem Produkcyjnym firmy Toyota. Metoda ta bowiem została po raz pierwszy wdrożona w Toyota Motor Company w Japonii i zdefiniowana jako: system organizacji dostaw części, półfabrykatów, materiałów do produkcji (stanowisk produkcyjnych) w momencie wystąpienia faktycznego zapotrzebowania na te elementy.

Głównym zadaniem organizacji produkcji według metody Kanban jest minimalizacja kosztów poprzez eliminację wszelkich strat.

Karty Kanban stanowią regulator kolejek przedmiotów lub usług oczekujących na obsługę w określonym systemie. Ograniczają w ten sposób czas oczekiwania każdego z nich.

Najkrócej ideę KANBAN oddaje hasło "7 x żadnych":
• braków
• opóźnień
• zapasów
• kolejek - gdziekolwiek i po cokolwiek
• bezczynności
• zbędnych operacji technologicznych i kontrolnych
• przemieszczeń

Kolejność wypełniania formularzy Kanban

• Dyspozytor na wydziale produkcji w oparciu o dane nt. prognozowanego popytu na dany element wypełnia planistyczną część karty KANBAN po czym przekazuje ją na dział produkcji
• Planista na wydziale produkcji sporządza odpowiednie zlecenie produkcyjne dotyczące partii elementów; określa wykonawców i przydziela zasoby niezbędne do wykonania zadania. Wypełnia kolejną część karty.
• Po zakończeniu produkcji i odbiorze jakościowym partii, wykonawca oddziela od karty jedną część i przekazuje ją planiście; jest to dowód wykonania zlecenia. Pozostałe dwie części karty zostają umieszczone w pojemniku z gotowymi elementami, który zostaje przetransportowany na wydział z którego pochodziły zamówienia.
• W momencie gdy pracownik zaczyna używać dostarczonego elementu, odrywa drugą część karty KANBAN i przekazuje ją dyspozytorowi wydziałowemu produkcji. Dyspozytor jest informowany, że nowy zapas jest już wykorzystywany.
• W momencie gdy zapas elementu się wyczerpie, pracownik przekazuje dyspozytorowi trzecią część karty KANBAN.

W systemie KANBAN zlecenie produkcyjne nie trafia na początek linii, lecz na koniec. Ostatnie stanowisko otrzymuje harmonogram dostaw gotowych wyrobów do odbiorców.

Tam pracownik lub załoga gniazda podejmuje zadanie. W miarę potrzeby wyroby do produkcji są pobierane (ssane) z poprzednich stanowisk, te z kolei ze stanowisk je poprzedzających, uzupełniając w ten sposób wyroby przekazane do stanowiska następnego. Takie rozwiązanie umożliwia zsynchronizowanie przepływu materiałów z tempem pracy ostatniego stanowiska.

System sterowania przepływem materiałów wykorzystuje specjalny rodzaj dokumentów, tzw. karty Kanban. Kanban to termin oznaczający sygnał w formie karty. Karta Kanban jest informacją wykorzystywaną w celu wskazania potrzeby przemieszczenia materiału w systemie produkcji ssącej.

Zdawcza karta Kanban ma za zadanie przekazanie obsłudze transportu potrzebę przemieszczenia wyrobów gotowych z produkcji na magazyn (lub do innego miejsca przeznaczenia dla wyrobów gotowych). Karta ta oznaczana jest kolorem niebieskim. Jej budowa, podobnie jak budowa karty zamówieniowej, jest identyczna z kartą produkcyjną.

Zamówieniowa karta Kanban oznacza potrzebę zamówienia materiału z zewnątrz. Karta ta oznaczana jest kolorem żółtym.

Innym elementem sterowania przepływem produkcji wykorzystywanym w Systemie Kanban są tablice Kanban. Tablice są stosowane zazwyczaj do sterowania uruchamianiem produkcji kolejnej partii wyrobów. Informacje zawarte na tablicy określają sekwencję i wielkość obrabianych partii stanowią zatem harmonogram produkcji.

W Toyota system KANBAN spełnia dwojaką funkcję, stanowiąc system informacyjny z jednej strony, a z drugiej tworząc autonomiczny system planowania i rozdziału zadań. KANBAN oznacza tu nazwę dokumentu (karta wyrobu, materiału) zawierającego podstawowe informacje produkcyjne.

Rodzaje kart Kanban

W systemie tym do sterowania ilością i czasem przepływu materiałów używane są dwa rodzaje kart zwane KANBAN. Są to: KANBAN - produkcji (zlecenia produkcyjnego) i KANBAN - przepływu (pobrania).

KANBAN - produkcji stanowi zlecenie na wykonanie określonej liczby przedmiotów; karta ta upoważnia do obróbki, czyli wytworzenia jednego standardowego zasobnika określonych części na stanowisku roboczym, z którego te części mają być przekazane na inne stanowisko na podstawie karty przepływu.

KANBAN - przepływu jest dokumentem, na podstawie którego odbywa się pobieranie produktów z poprzedniego odcinka produkcyjnego. Stanowi on upoważnienie do dokonania przemieszczenia jednego standardowego zasobnika części ze stanowiska gdzie je wyprodukowano do innego stanowiska gdzie będzie miało miejsce ich zużycie. Jak łatwo zauważyć kontenerowi przechowującemu i transportującemu stałe ilości produktów w trakcie jego obiegu zawsze towarzyszy jedna z wymienionych wyżej kart.

Jesteś tutaj: Kompendium ekonomii » Logistyka » Kanban

Zaloguj się, aby zagłosować