Analiza wartości w biznesie

Analiza wartości to planowe postępowanie ukierunkowane na podnoszenie lub utrzymanie wartości wyrobów, usług bądź obiektów abstrakcyjnych, powiązane z redukcją lub eliminacją kosztów. Wartość definiuje się jako relację funkcjonalności badanego obiektu do ponoszonych kosztów. Funkcjonalność i koszty rozumie się bardzo szeroko.

Analiza wartości jako metoda zarządzania zrodziła się w okresie drugiej wojny światowej w USA. Jej wyodrębnieniu sprzyjały następujące uwarunkowania gospodarki amerykańskiej:
• produkcja masowa oparta na daleko posuniętym podziale pracy
• wysokie tempo produkcji przemysłowej
• silna presja na rozwój (coraz krótszy okres inkubacji – od pomysłu do wdrożenia)
• coraz wyższe wymagania klientów
• coraz bardziej ostra konkurencja
• ograniczoność zasobów (okres wojny i okres napięć politycznych)
• rozwój takich dyscyplin naukowych, jak psychologia, socjologia, teoria systemów, organizacja i zarządzanie (badania operacyjne)

Najciekawsze ogniwa historyczne powstania i stosowania analizy wartości są następujące:
II wojna światowa - Harry Erlicher (wypracowuje zręby AW)
1947 - Lawrens Miles (porządkuje i formalizuje postępowanie badawcze charakterystyczne dla AW, a także proponuje poszerzenie przedziałów badania funkcjonalności i kosztów)
1955 - AW zaczyna stosować marynarka wojenna i siły powietrzne USA
1956 - AW zaczynają wykorzystywać wojska lądowe USA
1959 - AW jest mocno wspierana przez Sekretarza d/s Obrony USA McNamarę
1961 - AW zaczynają stosować Wielka Brytania i stopniowo zachodnie kraje europejskie
1962 - AW na dużą skalę zaczyna stosować Japonia
1966 - Polska (PaFaWag we Wrocławiu)

Cechy charakterystyczne postępowania składającego się na analizę wartości:
• funkcjonalne badanie obiektów (wyrobów, procesów bądź struktur) oparte na formułowaniu opisowym, a następnie ilościowej ocenie funkcji z punktu widzenia potrzeb i oczekiwań klienta
• identyfikacja i analiza szeroko rozumianych kosztów w ścisłej relacji do funkcjonalności (ścisłe i nierozłączne badanie aspektów funkcjonalnych i kosztowych, technicznych i ekonomicznych)
• systematyka sekwencyjna postępowania:
1. Sprecyzowanie zadania (wybór obiektu badań)
2. Zebranie i analiza informacji dotyczących funkcjonalności (generowanie potencjalnych funkcji badanego obiektu z wykorzystaniem technik heurystycznych, zestawienie funkcji aktualnie realizowanych, porównania, analiza i rangowanie funkcji zgodnie z oczekiwaniami klientów, eliminacja funkcji zbędnych lub mało istotnych, wprowadzenie funkcji dodatkowo pożądanych, wzorcowe zestawienie funkcji i odpowiadających im rang)
3. Zebranie informacji dotyczących kosztów (koszty firmy i koszty klienta)
4. Analiza wartości realizowanych funkcji badanego obiektu (porównanie rang funkcji z ponoszonymi kosztami)
5. Eliminacja, redukcja bądź odmienna alokacja kosztów ukierunkowane na podnoszenie wartości badanego obiektu
6. Wybór rozwiązania optymalnego i analiza jego wykonalności
7. Akceptacja propozycji i ich wdrożenie

• systematyka formalna postępowania (w trakcie postępowania stosuje się typowe wzory badawczo-sprawozdawcze, które wypełnia się w kolejno realizowanych etapach łącznie ze szkicami koncepcyjnymi, konstrukcyjnymi, technologicznymi, a także różnymi zestawieniami i wykresami)
• stosowanie wydajnych technik heurystycznych (techniki ułatwiające generowanie dużej ilości nowych pomysłów). Mogą to być techniki poszukiwań swobodnych (delficka czy różne odmiany burzy mózgów) bądź techniki poszukiwań ukierunkowanych (synektyczna – skojarzeniowa, analogii, morfologiczna, odwracania problemów)
• zespołowość i kompleksowość badania - zespół prowadzący AW składa się z różnych specjalistów reprezentujących najważniejsze obszary funkcjonowania firmy – np. technolog, konstruktor, zaopatrzeniowiec, analityk kosztów, specjalista ds. marketingu, pracownik laboratorium, szef produkcji, finansista i inni

Efekty stosowania analizy wartości:
• silna opcja na podnoszenie wartości badanych obiektów przez pryzmat funkcji i kosztów
• uczy szerszego postrzegania i analizy funkcji i kosztów
• sprzyja racjonalizacji ponoszonych kosztów (eliminacja, redukcje, alokacje)
• uwrażliwienie na potrzeby i oczekiwania klientów, wyprzedzanie pojawienia się potrzeb klientów
• stymulowanie twórczego myślenia
• kształtowanie umiejętności zespołowego rozwiązywania problemów
• kształtowanie umiejętności szerszego postrzegania i analizowania problemów (współpraca pozioma, integralne traktowanie aspektów technicznych, ekonomicznych i społecznych)
• względnie niskie nakłady inwestycyjne
• stymuluje silną opcję na wyniki (jest ukierunkowana na skutki wymierne)

Warunki sprzyjające stosowaniu analizy wartości:
• presja klientów na podnoszenie jakości
• opcja na racjonalizację kosztów ze strony firmy
• silny związek efektywności z wynagrodzeniami pracowników
• zaostrzająca się konkurencja krajowa i zagraniczna (globalizacja)
• duże możliwości i duża swoboda zmian w zakresie zaopatrzenia (duża ilość dostawców, konkurencja wśród dostawców)
• podatność obiektu na zmiany (mniejsze możliwości stosowania analizy wartości w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym czy odzieżowym – gdzie o powodzeniu moda, gust, smak, a także w przemyśle chemicznym – ze względu na aspekty bezpieczeństwa i konieczność przestrzegania określonych reżimów technologicznych)
• wysoki poziom kultury organizacyjnej firmy (preferencje dla myślenia merytorycznego, dobra organizacja poszczególnych służb, preferencje dla myślenia bardziej całościowego, otwartość na nowe pomysły, elastyczność zachowań, opcja na rozwój pracowników, umiejętność pracy zespołowej, uporządkowana dokumentacja organizacyjna i techniczna, odpowiednie kwalifikacje pracowników, rzetelna i operatywna ewidencja i raportowanie kosztów)

Jesteś tutaj: Kompendium ekonomii » Finanse przedsiębiorstwa » Analiza wartości w biznesie

Zaloguj się, aby zagłosować