Definicja inflacji - jej rodzaje, przyczyny i skutki

Jedna z definicji inflacji brzmi: Inflacja to stały trend wzrostu ogólnego poziomu cen. Mierzenie inflacji za pomocą stopy inflacji czyli przyrost ogólnego poziomu cen w roku badanym do ogólnego poziomu cen z roku poprzedzającego mnożone przez 100 – określa procentową zmianę o ile zwiększył się ogólny poziom cen.

Znane jest kilka rodzajów inflacji. Inflację podzielić możemy ze względu na kilka kryteriów:
1. według sposobu przejawiania się:
- jawna – wzrost ogólnego poziomu cen, występuje w gospodarce rynkowej, w której ceny kształtują się swobodnie na rynku
- ukryta – charakteryzuje się brakiem wzrostu cen, choć występują inne zjawiska będące przejawem takiej inflacji: braki towarów na rynku, towary po cenach oficjalnych znikają i pojawiają się na czarnym rynku po cenach wyższych, występuje to w krajach gdzie ceny ustala państwo, kolejki, reglamentacje, rozdzielanie towarów – talony.

2. według intensywności przejawiania się:
- pełzająca – do 3% do 5%
- krocząca – od 5% do 10%
- przyspieszona – od 10% do 20%
- galopująca – od 20% do 99%
- hiperinflacja – od 100% do 999%
- megainflacja – wartości 4-cyfrowe

3. według przyczyn wywołujących:
- popytowa – mamy do czynienia gdy pewne zjawiska powodują zbyt szybki wzrost popytu za którym nie nadąża wzrost podaży. Mogą wywoływać następujące zjawiska:
=> wzrost płac i innych dochodów, wyższy aniżeli przyrost wydajności pracy, wtedy popyt rośnie szybciej od podaży
=> nadmierny wzrost wydatków budżetowych lub też zbyt silne obniżenie podatków może to pobudzić popyt, a jego wzrost może przewyższyć wzrost podaży
=> zbyt duży wzrost podaży pieniądza
=> zbyt duże nagłe obniżenie stóp %
=> nadmierny wzrost eksportu
=> zbyt silne ograniczenie importu
- podażowa (kosztowa) – występuje gdy pewne przyczyny powodują bądź to wzrost cen, bądź utrudniają przyrost podaży w skali pozwalającej równoważyć popyt. Przyczyny:
=> gdy dostęp do pewnych czynników wytwórczych staje się utrudniony np. stają się one dobrami rzadkimi, wyczerpują się, produkcja (podaż) kurczy się.
=> wzrost cen czynników wytwórczych – stają się one drogie, rosną koszty produkcji, wzrost cen wytworzonych dóbr
wzrost kosztów wytwarzania dóbr i usług na skutek zużywania się aparatu wytwórczego, występują przestarzałe metody wytwarzania, skutkiem czego koszty produkcji rosną
=> zbyt szybki wzrost wynagrodzeń w stosunku do wzrostu wydajności pracy
=> wzrost stóp procentowych - droższy pieniądz – droższy kredyt – wzrost kosztów produkcji
=> wzrost podatków pośrednich, bo one podwyższają ceny
=> podwyżki cen wynikające z umów między monopolistami odnośnie kształtowania podaży

SKUTKI INFLACJI

Pozytywne - ich skutki nie są znaczne, są osiągane przy niewielkiej inflacji pełzającej:
- Zniechęca częściowo do oszczędzania przez co pobudza popyt nie wywołuje jednak paniki na rynku, a pobudzanie popytu pobudza aktywność gospodarczą
- Zmniejsza realną wartość długu publicznego
- Wywołuje zjawisko tzw. iluzji pieniężnej, polegającej nas tym, że dzięki inflacji rosną dochody nominalne przedsiębiorstw, rosną płace nominalne pracowników

Negatywne - nasilają się wraz ze wzrostem inflacji:
- Jest przejawem choroby gospodarki.
- Deprecjacja pieniądza – obniżenie się siły nabywczej pieniądza, w rezultacie obniżanie się realnych dochodów, a to może prowadzić do spadku obniżania się możliwości produkcyjnych.
- Ucieczka od oszczędzania w pieniądzu.
- Pojawia się pojęcie gorącego pieniądza (ucieczka od pieniądza).
- Wzrasta oszczędzanie w trwałych dobrach.
- Wzrost niezadowolenia na skutek obniżania się płac realnych, pojawienie się silnych postaw roszczeniowych tzn. domaganie się podwyżki dochodów w skali co najmniej równej inflacji, tzw. indeksacja.
- Powoduje panikę na rynku wywołując tzw. popyt antycypacyjny wyprzedzający oczekiwany wzrost cen, czyli popyt większy od potrzeb, ludzie szybko wyzbywają się pieniądza oszczędzając w trwałych dobrach.
- Popyt silnie wzrośnie przewyższając podaż, co dodatkowo nasili presję na wzrost cen.
- Panika rynkowa czyli anormalny wzrost popytu zakłóca działanie mechanizmów rynkowych czyli osłabia informacyjną, regulacyjną, alokacyjną rolę rynku.
- Niszczy konkurencję, bo wszystko zostanie sprzedane, zmniejsza presję na przedsiębiorstwa do stosowania postępu technicznego, do podejmowania nowych inwestycji, ponieważ popyt jest wysoki.
- Utrudnia współpracę zagraniczną, ponieważ w kraju jest wysoki popyt, co zmniejsza zainteresowanie przedsiębiorstw eksportem.
- Wzrost cen powoduje, iż szybko obniża się opłacalność eksportu.
- Aby poprawić opłacalność eksportu państwo musi często przeprowadzać dewaluację czyli obniżanie kursu pieniądza krajowego.
- Częste dewaluacje poprawiają na krótko opłacalność eksportu, utrudniając partnerom zagranicznym przeprowadzanie rachunku opłacalności.
- Jest dowodem na brak stabilności gospodarczej kraju.
- Jeśli wystąpi stagnacja i inflacja to jest to STAGFLACJA.
- Recesja + inflacja = SLUMPFLACJA.

Jesteś tutaj: Kompendium ekonomii » Makroekonomia » Definicja inflacji - jej rodzaje, przyczyny i skutki

Zaloguj się, aby zagłosować