Ksenofont w ekonomii

Uczeń Sofoklesa, wybitny dowódca wojskowy, działacz polityczny (430-355 p.n.e.).
Problematyka ekonomiczna w antycznej Grecji była podporządkowana sprawom polityki i moralności. Nie oznacza to jednak, iż odnoszono się obojętnie do znaczenia czynnika ekonomicznego w życiu społeczeństwa. Ksenofont w swej 'Księdze o gospodarce' bez zastrzeżeń popiera dążenie do bogactwa, które traktuje jako podstawę pozycji prawdziwego obywatela. Ksenofont sprzeciwiał się, był niezadowolony z istniejącej rzeczywistości historycznej. Dlatego opracowuje wraz z Platonem i Arystotelesem model państwa idealnego. Za najważniejszą sferę działalności gospodarczej uważali rolnictwo, traktując je jako podstawę bogactwa każdego kraju. Gdzie rozkwita rolnictwo – stwierdza Ksenofont, tam kwitną inne zawody, podnosi się rzemiosło i handel.

Nie broni właścicielom ziemskim zajmować się handlem. Dopuszcza również gromadzenie bogactwa w formie pieniężnej. Dostrzega znaczenie pieniądza kruszcowego jako ucieleśnienie bogactwa. Mawia, że pieniędzy (srebra) nigdy nikt nie ma za dużo, ponieważ nadmiar można zakopać. Przyznaje absolutne pierwszeństwo gospodarki naturalnej, ale nie potępia stosunków towarowo-pieniężnych. Interesujące myśli snuje na temat podziału pracy i wartości dóbr. Dostrzega korzyści z podziału pracy na kierowniczą (pan) i wykonawczą (niewolnik). Zaleca wobec niewolników stosowanie bodźców zachęty materialnej i moralnej. Jako rzemieślnik niewolnictwa uważa natomiast, że praca fizyczna hańbi 'wolnego' obywatela, zniekształca jego ciało i nie pozostawia czasu na sprawy polityczne, społeczne i kulturalne.

Ksenofont rozważa podział pracy według kwalifikacji zawodowych, uzależniając go od  rozległości i chłonności rynku, podkreśla on wpływ tego podziału na efekty działalności gospodarczej - wzrost wydajności i podnoszenie jakości produktów. Ksenofont odkrył zależności skali podziału pracy od pojemności rynku, tj. rozwój specjalizacji w warunkach dużego popytu na różne dobra i usługi. Według niego wartość mają tylko rzeczy użyteczne, tzn. zaspokajające określoną potrzebę. Wg niego jedynie specjalizacja zapewni uzyskanie produkcji lepszej jakości. Niemożliwe jest aby człowiek uprawiający różne rzemiosła był w stanie wykonać wszystkie jednakowo dobrze. Uważał, że podział pracy rozwija się szczególnie w dużych miastach. Ksenofont dostrzega sprzeczność między wartością użytkową i wartością wymienną które rozważa się w obrocie towarowo- pieniężnym, ale nie próbuje zgłębić tego zagadnienia.

Ksenofont podkreśla również jako zasadę rozwoju kraju organizację gospodarstwa publicznego zarządzanego przez państwo, które dba o utrzymanie dróg w należytym stanie, o rozwój państwowych stoczni i przedsiębiorstw budowlanych oraz dokonuje rozdziału zboża między ubogich obywateli.

Jesteś tutaj: Kompendium ekonomii » Historia myśli ekonomicznej » Ksenofont w ekonomii

Zaloguj się, aby zagłosować