Przebieg mobbingu - model pięciu faz mobbingu

Faza 1 – konflikty, pojedyncze zajścia
Konflikty to rzecz naturalna zarówno w życiu jak i w miejscu pracy. W odniesieniu do mobbingu decyduje jednak sposób radzenia sobie z konfliktem. Gdy pozostaje on długo nierozwiązany i zaczyna oddziaływać podprogowo, urasta do rangi problemu. Powstaje wtedy atmosfera przepełniona agresją i nerwowością, a jednocześnie wzrasta prawdopodobieństwo, iż konflikt będzie eskalował i przerodzi się w mobbing. W tej fazie osoba próbuje znaleźć merytoryczne argumenty na poparcie swojego zdania, jednak nieświadomie role zaczynają odgrywać takie uczucia jak niepewność, zdenerwowanie i lęk.

Faza 2 – rosnący przymus samoobrony jako podprogowa przesłanka mobbingu
Argumenty merytoryczne przestają już odgrywać znaczącą rolę a konflikt zaczyna być traktowany osobiście. Strony konfliktu postrzegają swoją pozycję jako poważnie i trwale zagrożoną, a niepewność dalej wzrasta. Powoduje to, iż narasta gotowość do naruszenia norm społecznych by zabezpieczyć własną pozycję. Polegać to może np. na sprowokowaniu drugiej strony konfliktu do niekontrolowanych reakcji, by doprowadzić ją do 'utraty twarzy'. W fazie tej pojawiają się pierwsze objawy stresu, które z upływem czasu nasilają się. Zarysowuje się też powoli układ sił.

Faza 3 – eskalacja konfliktu
W tej fazie ofiara mobbingu traci powszechną akceptację i szacunek – nikt już nie chce z nią współpracować. Zwiększa to jej niepewność, zaczyna popełniać błędy i zwraca na siebie uwagę. Złe samopoczucie i nastrój ofiary są usprawiedliwieniem do kolejnych ataków na nią i do jej wykluczenia. Regularny przebieg wykonywanych zadań zostaje na tyle zakłócony, że organizacja zaczyna coraz silniej postrzegać ofiarę mobbingu jako ciężar. Pojawiają się sugestie by prześladowany zwolnił się z pracy lub poszukał sobie innego stanowiska w organizacji.

Ogólny stan ofiary wywołany izolacją społeczną i odrzuceniem przez środowisko stale się pogarsza i może przejść w poważną chorobę. Strony konfliktu umacniają się w roli 'sprawcy' i 'ofiary', choć na początku dysponowały potencjalnie równymi siłami.

W tej fazie konfliktem muszą zająć się przełożeni, gdyż przebieg pracy jest już poważnie zaburzony. Ich interwencja jednak często nie jest ukierunkowana na konstruktywne załagodzenie napiętej sytuacji, lecz zostaje skierowana przeciwko ofierze, która jest postrzegana jako 'element zakłócający pracę'. Sytuacja ofiary ciągle się pogarsza, a co istotne – zostaje zawiedziona nadzieja na 'sprawiedliwe' potraktowanie przez przełożonych, wskutek czego rośnie poczucie bezsilności.

Faza 4 – błędne diagnozy lekarskie i psychologiczne
Stan zdrowia ofiary jest już na tyle zły, że udaje się ona na konsultacje do lekarza albo psychologa. Oni jednak często nie dostrzegają, iż główną przyczyną chorób czy zaburzeń są warunki pracy, przez co diagnozy przez nich stawiane ofiara odbiera jako nieprawidłowe lub niesprawiedliwe.

Faza 5 – faza końcowa
Ofiary mobbingu są odstawiane na boczny tor. Wiele zazwyczaj pozostaje w organizacji, ale są wykluczani, otrzymują bezsensowne lub zbyt błahe zadania oraz doświadczają przestrzennej i społecznej izolacji. Wykluczenie może też dotyczyć życia zawodowego w sensie: długich zwolnień lekarskich, wcześniejszych emerytur lub po prostu wypowiedzenia umowy o pracę. W ekstremalnych przypadkach ofiary próbują rozwiązać konflikty w pracy uciekając się do przemocy lub popełniając samobójstwo.

Jesteś tutaj: Kompendium ekonomii » Psychologia » Przebieg mobbingu - model pięciu faz mobbingu

Zaloguj się, aby zagłosować