Skutki transformacji systemowej i gospodarczej

Spośród trzech metod przekształceń stosowanych w Polsce (prywatyzacja, reprywatyzacja, tworzenie nowych przedsiębiorstw) wyraźnie dominowała ta pierwsza. Działania prywatyzacyjne były niezbędnym warunkiem przemian wolnorynkowych, miały szerokie poparcie polityczne. Sprzyjała im wysoka stopa procentowa i otwarcie rynku wewnętrznego na zagraniczną konkurencję (dużo przedsiębiorstw państwowych znajdowało się na skraju bankructwa, co ułatwiało ich prywatyzację). Stosowano dwie metody prywatyzacji: kapitałową i poprzez likwidację. Pierwsza dotyczyła jedynie dużych firm w dobrej kondycji finansowej. Początkowo przekształcano je w tzw. jednoosobowe spółki SP, a następnie sprzedawano ich akcje inwestorom krajowym lub zagranicznym. W przypadku dobrych firm, akcje sprzedawano w ofercie publicznej.

Prywatyzacja przez likwidację była łatwiejsza do przeprowadzenia i częściej ją stosowano z powodu słabych wyników finansowych większości przedsiębiorstw. Negatywnym skutkiem były wysokie koszty społeczne (wzrost bezrobocia) i ekonomiczne (przewaga podaży nad popytem na likwidowane firmy). Ten sposób charakteryzował się niską skutecznością, wykorzystywano tu leasing pracowniczy, ale większość udziałów obejmowała zwykle kadra kierownicza. Taka metoda przekształceń powodowała zwolnienie zakładu z płacenia popiwku i dywidendy; pieniądze zaoszczędzone w ten sposób przeznaczano jednak głównie na podwyżki płac, toteż taka prywatyzacja nie przynosiła poprawy wyników finansowych ani efektywności przedsiębiorstwa.

Jesteś tutaj: Kompendium ekonomii » Historia gospodarcza » Skutki transformacji systemowej i gospodarczej

Zaloguj się, aby zagłosować