Definicja i znaczenie negocjacji zbiorowych

Podstawową definicję negocjacji można ująć w proste stwierdzenie: jest to sekwencja wzajemnych posunięć, poprzez które strony dążą do osiągnięcia możliwe korzystnego rozwiązania częściowego konfliktu interesów, przy czym muszą one posiadać świadomość częściowej wspólnoty interesów, bez czego nie byłoby możliwe rozpoczęcie rozmów. Przez sekwencję posunięć należy rozumieć nie tylko wymianę słów, wypowiedzi, ale także towarzyszące im działania, czasem znacząco determinujące wyniki rozmów.

Sytuację, w której korzyść jest uzyskiwana wyłącznie przez jedną stronę nazwać można quazi – negocjacjami, manipulacjami lub perswazją mającą na celu wymuszenie. Jeśli rozmowy przetargowe prowadzone są przez więcej niż dwie strony, to korzyść powinna być oczywiście wielostronna. Można dodać, iż dążeniem każdej osoby przystępującej do negocjacji powinno być osiągnięcie takiego stanu rzeczy, który bez przeprowadzenia rozmów i wzajemnych ustępstw w ich trakcie byłby niemożliwy do osiągnięcia. Mówiąc jeszcze inaczej: negocjacje są procesem, w którym dwie strony – o częściowo rozbieżnych, a częściowo zbieżnych interesach – dążą do osiągnięcia porozumienia.

Podstawowym mechanizmem porozumienia jest wymiana ustępstw, koncesji, wzajemne stawianie sobie warunków, których spełnienie określa dalsze postępowanie stron – każda ze stron zyskuje coś kosztem rezygnacji z czegoś innego. Tak więc negocjacje to nie sprzedawanie i kupowanie, ale dążenie do porozumienia, dopasowania indywidualnych  interesów w znacznie szerszym rozumieniu.

Na przebieg negocjacji wpływają nie tylko czynniki związane z konkretnym przedmiotem rozmów, lecz także wiele innych. Do najważniejszych zaliczamy cechy osobowości rozmówców (w tym ich umiejętności negocjacyjne), sytuację, w jakiej dochodzi do procesu przetargowego, kontekst społeczny oraz przyjęte założenia strategiczne.

Negocjacje zbiorowe stosuje się do wszystkich negocjacji, które mają miejsce między pracodawcą (grupą pracodawców) albo co najmniej jedną organizacją pracodawców z jednej strony i co najmniej jedną organizacją pracowników z drugiej, w celu:
a) Określenia warunków pracy i zatrudnienia,
b) Uregulowania stosunków między pracodawcami i pracownikami,
c) Uregulowania stosunków między pracodawcami lub ich organizacjami a organizacją lub organizacjami pracowników.

U podstaw negocjacji zbiorowych – w większym stopniu niż w przypadku innych rodzajów negocjacji – leży jednoczesne dążenie do:
- osiągnięcia kompromisu przez wspólne poszukiwanie takich rozwiązań rozbieżnych interesów, które byłyby korzystne dla obu stron i oparte na konsensusie
- budowy klimatu współpracy oraz wzajemnego zaufania

Negocjacje zbiorowe różnią się od innych negocjacji ze względu na swoje cele i strony w nich uczestniczące. Cechuje je ciągłość, ponieważ strony wzajemnie od siebie zależą. Każda z nich ma zasoby potrzebne drugiej, sukces jednej zależ od drugiej.

W odróżnieniu od innych negocjacji nie są one również dobrowolne, towarzyszy im bowiem groźba zarwania i wybuchu sporu zbiorowego, co przesądza o ich wyjątkowym znaczeniu społeczno – politycznym.

Rozstrzygnięcia uzgodnione w toku negocjacji dotyczą nie tylko ogółu pracowników reprezentowanych przez zainteresowane strony, bowiem wyniki negocjacji przenikają do świadomości publicznej i rzutują na oczekiwania innych organizacji związkowych pracodawców, stanowiąc dla nich niejako wzorzec do własnych oczekiwań.

Negocjacje zbiorowe posiadają swoje wady i zalety. Do zalet zalicza się cywilizowanie konfliktu i pokój społeczny jako następstwo osiągniętego kompromisu. Zwiększają też trafność wspólnych ustaleń a także zapewniają ich akceptację społeczną oraz niezbędną stabilizację warunków pracy i życia pracowników. Mogą również kreować lub umacniać integrację pracowników z firmą i zwiększać ich motywację do pracy.

Do wad należą przede wszystkim: powolniejszy proces podejmowania decyzji, a także pewne sformalizowanie stosunków między kierownictwem a pracownikami.

Jesteś tutaj: Kompendium ekonomii » Zarządzanie » Definicja i znaczenie negocjacji zbiorowych

Zaloguj się, aby zagłosować