Podejście do zapasów w systemie Just in time

Należy zacząć od oczywistego stwierdzenia: z zapasami związane są znaczne koszty. Są to koszty:
• magazynowania (m.in. amortyzacja magazynu, jego wyposażenie - np. regały i stojaki, środki transportu wewnętrznego, płace personelu, dzierżawa, ubezpieczenie, remonty);
• utrzymywania zapasów (m.in. koszt finansowania zapasów, zamrożenia kapitału, ubezpieczenia, strat, kradzieży, zniszczenia, utraty wartości rynkowej lub ekonomicznej).

Podejście do zapasów w systemie Just in time jest następujące: w systemie tym postrzega się zapasy jako “zasłonę" dla istniejących w przedsiębiorstwie problemów. Tradycyjnie zapasy miały zabezpieczać przed takimi problemami jak np. nieefektywny system informacyjny, awarie maszyn, problemy z jakością, zmiany harmonogramów, absencje pracowników, zmiany narzędzi, problemy związane z przestawieniem produkcji, słaba dostępność surowców, niesolidni dostawcy, zawodny transport, brak elastyczności wyposażenia i załogi, błędy organizacyjne - np. nierównomierne rozłożenie pracy, zmiany planów produkcyjnych, błędy w planowaniu.

Zapasy nie są jednak sposobem rzeczywistego rozwiązania tych problemów, są natomiast sposobem ich “zakrywania" - w dodatku bardzo kosztowym. Według filozofii Just in time zapasy są jak woda w rzece, która skrywa skały - zmniejszanie poziomu wody odkrywa te skały i to najpierw te najwyższe. Podobnie - obniżenie poziomu zapasów odkrywa występujące w przedsiębiorstwie problemy, które następnie powinny zostać przeanalizowane, przede wszystkim w celu znalezienia ich źródła.

Chociaż określenie “dokładnie na czas" sugeruje, że utrzymywanie zapasów jest zbędne, to często pewna rezerwa może być potrzebna nie tylko w początkowej fazie wdrażania Just in time, ale nawet później. Zapasy, a więc i gospodarka magazynowa pełnić mogą ważną rolę w systemie, umożliwiając efektywne dostawy do klientów. Novum w podejściu do zapasów w takim systemie (oprócz ich niskiego poziomu) będzie odpowiednia lokalizacja. Zapasy powinny być bowiem przesunięte tam, gdzie będą one najefektywniej zarządzane. Zapas ten można utrzymywać w magazynie lub na stanowisku pracy.

Poza tym sam magazyn może być zlokalizowany w miejscu, w którym opłaty za dzierżawę są niższe np. w innej części miasta. Takie rozwiązanie może być korzystne w przypadku magazynowania części i materiałów rzadko wykorzystywanych. W razie potrzeby materiały są przewożone do miejsca zużycia.

Dobrym rozwiązaniem jest utrzymywanie zapasów w magazynie dostawcy w centrum dystrybucji, które należeć może np. do logistycznej firmy, tzw. “trzeciego partnera'. Zapasy są często przesuwane w górę strumienia logistycznego, z odbiorcy na dostawcę. Należy jednak zaznaczyć, że Just in time nie polega na pozbywaniu się zapasów i “spychaniu' ich na dostawcę w takiej samej wielkości, jakie dotąd były utrzymywane, lecz na jednoczesnym przesuwaniu zapasów i ich redukowaniu.

W podsystemie magazynowania należy zwrócić uwagę na następujące zagadnienia:
• miejsca przyjęć ładunków i ich składowania powinny być usytuowane jak najbliżej stanowisk, na których będą one przetwarzane, podobnie też strefa wydań towarów do wysyłki - jak najbliżej miejsc ostatecznej produkcji;  
• ewentualne rozszerzenie funkcji magazynu o dodatkowe funkcje takie jak ostateczne wykończenie produktu, montaż itd.;
• wyposażenie w sprzęt charakteryzujący się dużą szybkością, elastycznością i niezawodnością (najlepiej zautomatyzowany), stosowanie typizowanych jednostek ładunkowych.

Jesteś tutaj: Kompendium ekonomii » Logistyka » Podejście do zapasów w systemie Just in time

Zaloguj się, aby zagłosować