Normy subiektywne

Normy subiektywne to przekonania na temat tego, jak inni ludzie, z których opinią się liczymy, oceniają określone zachowania.

Normy subiektywne są pojęciem związanym z teorią planowanego zachowania (TPB), która została opracowana przez Iceka Ajzena jako rozwinięcie jego wcześniejszej teorii działania rozumianego (TRA). Normy subiektywne odnoszą się do spostrzeganej presji społecznej, jaką jednostka odczuwa, aby wykonać lub nie wykonać określonego zachowania. Innymi słowy są to przekonania na temat tego, co ważne osoby w życiu jednostki (np. rodzina, przyjaciele, współpracownicy) myślą na temat jej zachowania i czy oczekują, że jednostka będzie się tego zachowania trzymać.

Normy subiektywne są jednym z trzech głównych czynników wpływających na intencje behawioralne w teorii planowanego zachowania, obok postaw wobec zachowania (pozytywnych i negatywnych ocen wynikających z wykonywania danego zachowania) oraz poczucia kontroli behawioralnej (przekonania o łatwości lub trudności wykonywania danego zachowania). Według TPB intencje behawioralne są silnym predyktorem rzeczywistego zachowania.

W praktyce normy subiektywne mogą wpływać na decyzje jednostki dotyczące różnych dziedzin życia takich jak: zdrowie, edukacja, kariera czy relacje międzyludzkie.

Na przykład: jeśli osoba postrzega, że jej rodzina i przyjaciele uważają, że powinna rzucić palenie i będą ją wspierać w tym procesie, normy subiektywne mogą wpłynąć na jej intencje i motywację do rzucenia nałogu. Dlatego normy subiektywne są istotnym elementem w planowaniu interwencji społecznych, promocji zdrowia i zmiany postaw.

Wzmacnianie norm subiektywnych może być kluczowe dla skutecznych interwencji społecznych, promocji zdrowia i zmiany postaw. Poniżej przedstawiono kilka podejść, które można zastosować, aby wpłynąć na normy subiektywne:

- Komunikacja społeczna: Kampanie społeczne, które podkreślają poparcie istotnych osób lub grup dla pożądanego zachowania, mogą wpłynąć na postrzeganą presję społeczną. Może to obejmować świadectwa, filmy czy reklamy z udziałem wpływowych osób.

- Wsparcie społeczne: Tworzenie grup wsparcia, w których uczestnicy mogą wzajemnie się motywować i dzielić swoimi doświadczeniami, może pomóc wzmocnić normy subiektywne. Grupy takie mogą działać zarówno na poziomie lokalnym, jak i wirtualnym.

- Edukacja: Wzmacnianie wiedzy na temat konsekwencji zdrowotnych, społecznych czy środowiskowych danego zachowania może wpłynąć na odbiór norm subiektywnych. Wiedza ta może być przekazywana poprzez programy szkolne, warsztaty, seminaria czy materiały informacyjne.

- Rola modeli: Wprowadzenie pozytywnych modeli do naśladowania, które reprezentują pożądane zachowanie i mają wpływ na jednostkę, może pomóc w zmianie norm subiektywnych. Modelami mogą być znane osobistości, autorytety czy inni członkowie społeczności.

- Zmiana społecznych oczekiwań: Przełamywanie utartych schematów i stereotypów oraz promowanie różnorodności może prowadzić do zmiany norm subiektywnych. Organizacje, firmy i instytucje mogą wprowadzać zasady i praktyki mające na celu promowanie równości i różnorodności w miejscu pracy, szkole czy w innych środowiskach społecznych.

- Polityka i regulacje: Wprowadzenie polityk i regulacji mających na celu promowanie pożądanych zachowań może wpłynąć na normy subiektywne. Na przykład, zakaz palenia w miejscach publicznych, regulacje dotyczące przeciwdziałania przemocy czy promowanie równouprawnienia płci mogą wpłynąć na postrzeganą presję społeczną i oczekiwania.

Wzmacnianie norm subiektywnych może prowadzić do zmiany postaw, intencji behawioralnych i rzeczywistych zachowań jednostek. Dlatego ważne jest, aby dążyć do zrozumienia norm subiektywnych oraz opracowywania i wdrażania skutecznych strategii wpływania na nie w celu promowania pozytywnych zmian społecznych, zdrowotnych i środowiskowych.

Jesteś tutaj: Kompendium ekonomii » Psychologia » Normy subiektywne

Zaloguj się, aby zagłosować