Historia (geneza) faktoringu

Wokół genezy faktoringu istnieją pewne sprzeczności wśród pracowników naukowych, którzy poświęcają swoje badania aspektom historycznym. Jedni uważają, że faktoring jest instytucją nową sięgającą swoimi początkami lat 30 bieżącego stulecia. Inni zaś badacze doszukują się źródła faktoringu w starożytnej Babilonii, a jeszcze inni są zdania, że podmiot określany mianem faktora znany był od XIV wieku.

Zbierając i analizując publikacje na temat faktoringu należy dojść do kilku kluczowych wniosków. Faktor jako pośrednik (agent, komisant) znany był już Fenicjanom, Grekom i Rzymianom. Także w czasach średniowiecza (XIV w.), zwłaszcza jednak później w toku kolonizacji Indii wschodnich (XVIII w.). Anglicy wykorzystywali faktorów jako pośredników w sprzedaży towarów z Indii do Anglii i z Anglii do Indii. Faktorzy jako pośrednicy w wymianie towarowej udzielali pożyczek  na dostawy lub eksport towarów z Anglii.

Jednak prawdziwy rozwój faktoringu nastąpił w Ameryce Północnej w drugiej połowie XIX wieku. W początkowej fazie działalność amerykańskich instytucji faktoringowych wyrażała się w przyjmowaniu od wytwórców towarów. Przypominała ona komis w jego dzisiejszej postaci. Z czasem jednak faktorzy amerykańscy poczęli dokonywać pewnych rekonstrukcji swych przedsiębiorstw. Z dotychczasowych faktorów zajmujących się głównie pośrednictwem w zbywaniu cudzych towarów, stawali się oni organizacjami finansującymi dostawców tych towarów. Z czasem swą działalność rozciągnęli na dyskonto oraz ściąganie (egzekwowanie) wierzytelności pieniężnych przejmowanych od swych klientów. Działalności tej towarzyszyło przejmowanie na siebie ryzyka, co do ściągalności tych należności od poszczególnych dłużników.

Do zakresu swej działalności faktorzy amerykańscy włączyli następnie prowadzenie buchalterii (ksiąg) przedsiębiorców, którzy dostarczali im towary; wypłacanie im zaliczek pieniężnych na poczet przyszłych należności kontrahentów dostarczających im towary do dalszej sprzedaży oraz udzielanie pożyczek pieniężnych umożliwiających dostawcom nabywanie surowców i dalsze wytwarzanie produktów końcowych.

Po zakończeniu II wojny światowej, działalność faktoringowa bardzo się rozpowszechniła i trafiła na podatny grunt Europy Zachodniej. Kwitła wraz ze zwiększeniem się liczby amerykańskich firm faktoringowych w okresie wzmożonego zapotrzebowania na środki pieniężne wśród przedsiębiorców zachodnioeuropejskich w latach 50. Kopiowane były już sprawdzone wzorce amerykańskie. Systematyczny rozwój faktoringu, doprowadził do tworzenia się więzi faktoringowych między bankami, a spółkami faktoringowymi, które następnie zrzeszały się w międzynarodowych grupach faktoringowych.

Międzynarodowe znaczenie powstałych organizacji faktoringowych ciągle wzrasta. Albowiem ich rola nie ogranicza się jedynie do formalnego zrzeszania przedsiębiorstw i banków faktoringowych, ale równocześnie wyraża się w czynnym udziale w tworzeniu podstawowych zasad prawnych odnoszących się do faktoringu oraz w udzielaniu instruktażu w dziedzinie kształtowania treści tych umów.

Działające dotąd międzynarodowe organizacje faktoringowe podjęły przed niemal dwudziestu laty starania zmierzające do przygotowania specjalnej konwencji, która byłaby poświęcona faktoringowi międzynarodowemu. Zostały one uwieńczone uchwaleniem w 1988 r w Ottawie (Kanada) Konwencji o faktoringu międzynarodowym. Konwencja ta przyczyniła się do bardziej racjonalnego kształtowania umów faktoringowych. Znaczenie konwencji podnosi fakt, iż w wielu krajach, w tym także zachodnich, podobnie jak w Polsce, nie istnieją regulacje prawne dotyczące faktoringu.

Jesteś tutaj: Kompendium ekonomii » Finanse przedsiębiorstwa » Historia (geneza) faktoringu

Zaloguj się, aby zagłosować