Manipulacja w reklamie

Psychologiczne oddziaływanie reklam na klienta sprawia, że o przekazie reklamowym można myśleć jak o potencjalnym zagrożeniu wolności wyboru. To na ile wolność ta jest ograniczana zależy od stopnia manipulowania informacją
i wewnętrznej siły adresata przekazu reklamowego. Odpowiedź na pytanie: czym jest manipulacja w działalności reklamowej, nie jest oczywiście prosta. Wszakże reklama nie wywołuje odruchu niechęci towarzyszącego oszustwu, mimo że przecież nie mówi całej prawdy, wykrzywiając pewne fakty.

Towarzysząc ludziom od dawna ukształtowała swój własny wizerunek pełen przeinaczeń, wyolbrzymień wręcz przesady. Towar przestaje być dobry a staje się najlepszy, bo inaczej nie absorbowałyby przecież potencjalnego nabywcy. Powszechną tolerancję dla wykrzywianych faktów w przekazie reklamowym należy tłumaczyć społeczną zgodą na umowne przedstawianie produktów, które chce się sprzedać, a posługiwanie się przesadą czy absurdem, jest tylko elementem szczególnej gry, w której ceną jest zasugerowanie widza i skłonienie go do zakupu. W tym celu twórcy przekazów reklamowych wykorzystują wszystkie dostępne formy manipulacji, aby tylko jak najbardziej atrakcyjnie przedstawić reklamowany produkt lub ideę.

Do form celowego przekręcania informacji w przekazach reklamowych zalicza się: pseudoinformowanie, dezinformowanie, parainformowanie.

Pseudoinformowanie stosuje się gdy przekaz jest zbyt ogólnikowy, rozwlekły, a tym samym mało zrozumiały. Przykładem pseudoinformowania mogą być reklamy, które wzywają do aktywności lub obiecują pewne korzyści, nie tłumacząc ani powodów, dla których odbiorca reklamy miałby podejmować działania, ani też nie precyzując jakiego rodzaju korzyści przysługują podejmującemu aktywność.

Pseudoinformowanie pojawia się najczęściej w takich hasłach, jak: ' Niepowtarzalna okazja. Przyjdź do...' lub ' Już za tydzień specjalna oferta'. Dezinformowanie, czyli informowanie błędne przejawia się zmyślaniem, przekręcaniem wręcz kłamaniem. Tę postać dezinformacji najłatwiej spotkać tam, gdzie nie zachodzi obawa sprzedającego, że nabywca będzie dochodził swych praw na drodze sądowej. Z tego względu wszelkiego rodzaju rynki, targi, komisy
i przeceny sprzyjają dezinformacji.

Coraz częściej jednak i duże prestiżowe firmy nie wahają się jej wykorzystać dla pozyskania klientów. I tak na przykład można spotkać hasła reklamowe typu: 'Proszek...usuwa każdą plamę', lub 'Tylko u nas książki za pół ceny', albo ' U nas najtaniej'. Następstwem tak pseudoinformowania, jak i dezinformowania jest tworzenie nieprawdziwego obrazu rzeczywistości. Jednak dzięki dokonanemu zniekształceniu ułatwia się odbiorcy podejmowanie decyzji. Kupując nie musi się już zastanawiać pod jakimi parametrami oferowany wyrób jest lepszy, a pod jakimi gorszy od konkurencyjnego.

Dezinformowanie i pseudoinformowanie w reklamie dążą do uproszczenia świata, dzieląc go na dwie rozłączne części, nie pokazują , lecz wskazują, nie informują, lecz sugerują. Przekłamanie w nadawanych komunikatach reklamowych przybierać może także formę parainformowania, obejmującego domniemywanie trafne (np.: zrozumienie aluzji) i domniemywanie nietrafne (np.: niezrozumienie aluzji lub dopatrywanie się jej tam, gdzie jej nie ma). Autorzy prześcigają się więc w wymyślaniu aluzji, które mogłyby zainteresować odbiorcę i choć przez krótki moment skoncentrować jego uwagę na zawartym w nim żarcie.

Rozwój gospodarki kapitalistycznej stymulującej konsumpcjonizm, wzmagającej pogoń człowieka za nieistniejącym często, wydumanym szczęściem, zmusza autorów reklam do poszukiwania nowych sposobów zwiększania aprobaty dla swoich przekazów, a tym samym zwiększenia sprzedaży.

W tych poszukiwaniach, wspomaganych psychologią, przyświeca im myśl zaczerpnięta z pewnego chińskiego przysłowia, które mówi, że każdy człowiek ma jakąś ukochaną rzecz, nawet jeśli ona w ogóle nie istnieje. Na takim właśnie poszukiwaniu rzeczy, ofiarujących szczęście bazuje reklama, dla której zadowolenie wszystkich uczestników wymiany jest celem nadrzędnym, nawet jeśli zadowolenie to jest ułudą, a sympatię nabywcy zjednuje się nie tylko przy pomocy skomplikowanego aparatu psychologicznego, czy emanując obrazem lub głosem, ale również podszywając się pod autorytety, wprowadzając w błąd, przekręcając informacje.

Jesteś tutaj: Kompendium ekonomii » Reklama » Manipulacja w reklamie

Zaloguj się, aby zagłosować